Dostosowanie wymagań edukacyjnych

do indywidualnych potrzeb psychofizycznych

i edukacyjnych uczniów w klasach I-III

Uczeń zdolny

O uczniach zdolnych mówimy w odniesieniu do jednostek przejawiających wysoki poziom zdolności ogólnych (inteligencji) lub posiadających jakąś zdolność specjalną
w sferze działalności umysłowej.

Uczniowie zdolni charakteryzują się dwiema podstawowymi cechami: ponadprzeciętnymi osiągnięciami lub potencjalnymi zdolnościami do takich osiągnięć. Cechę pierwszą możemy stwierdzić obserwując rezultaty aktywności ucznia, cechę drugą - badając go instrumentami psychologicznymi np. testami. Pojęcie „uczeń zdolny” służy do określenia jednostek, które pod względem zdolności intelektualnych przewyższają swoich rówieśników. Praca z uczniem zdolnym powinna iść przede wszystkim w kierunku poszerzenia i pogłębienia wiedzy
z tematów programowych, jak również poza programowych.

Symptomy charakterystyczne dla ucznia zdolnego:

zdolność do efektywnego uczenia się rzeczy nowych, stale wyróżniające się wyniki w jakiejś aktywności, oryginalność w myśleniu i działaniu, duże nasilenie dążeń poznawczych, przejawianie wysokiego poziomu myślenia analitycznego, łatwość rozumienia i przyswajania symboli abstrakcyjnych i stosunków symbolicznych, zainteresowania poznawcze, zdolność do koncentracji uwagi, zwłaszcza na treściach abstrakcyjnych, wrażliwość na problemy i wytrwałość w ich rozwiązywaniu, przeżywanie satysfakcji z rozwiązywania problemów i pokonywania trudności intelektualnych.

Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

Indywidualizacja procesu dydaktycznego podczas zajęć edukacyjnych poprzez wzbogacenie i poszerzenie treści nauczania. Przydzielanie uczniowi zdolnemu trudniejszych, bardziej złożonych zadań. Zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych, różnicowanie stopnia trudności prac domowych. Zachęcanie do podejmowania prac dodatkowych. Stwarzanie uczniowi zdolnemu okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu dodatkowych zadań. Zachęcanie do czytania polecanych przez nauczycieli czasopism, książek.  Przygotowywanie ucznia do udziału w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. Przydzielanie uczniowi zdolnemu specjalnych ról: asystenta, lidera itp. Zwiększanie wymagań co do ścisłości i precyzji wypowiedzi ucznia. Współpraca wszystkich nauczycieli uczących ucznia i rodziców w celu zapewnienia uczniowi zdolnemu harmonijnego rozwoju. Promowanie ucznia i jego osiągnięć na terenie szkoły i poza nią. W pracy z uczniem zdolnym należy stosować zasady: indywidualizacji, stopniowania trudności, systematyczności, udzielania pomocy koleżeńskiej, powierzanie odpowiedzialnych ról. Główne metody wskazane w pracy z uczniem zdolnym to: metody aktywizujące, problemowe, zespołowe z uwzględnieniem indywidualnych zdolności (asystent, lider), wskazane są zadania o zwiększonym stopniu trudności (karty pracy), uczestnictwo w konkursach, olimpiadach przedmiotowych, przynależność do kół zainteresowań.   Uczeń z trudnościami w czytaniu i pisaniu oraz zagrożony ryzykiem dysleksji Dysleksja - specyficzne trudności w nauce czytania i pisania u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. O dysleksji mówimy wtedy, gdy występują zaburzenia w funkcjonowaniu poszczególnych analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, a także w przypadku sprzężenia tych zaburzeń. Dziecko ryzyka dysleksji to dziecko o nieharmonijnym rozwoju psychomotorycznym, jak również dziecko z nieprawidłowej ciąży, porodu oraz z rodziny, gdzie występowały przypadki opóźnionego rozwoju mowy, leworęczność, dysleksja. O tym, iż dziecko jest z grupy ryzyka dysleksji, mówimy tylko wtedy, gdy występują ww. zaburzenia przy prawidłowym rozwoju intelektualnym i dobrych warunkach środowiskowych. U dzieci tych występują fragmentaryczne zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych. Mogą one występować w zakresie funkcji analizatora wzrokowego, słuchowego oraz kinestetyczno-ruchowego. Dzieci ryzyka dysleksji, a także wszystkie inne dzieci z trudnościami w nauce, wymagają szczególnej pomocy.   Symptomy zaburzeń funkcji biorących udział w procesie czytania i pisania w zakresie różnych przedmiotów nauczania:     Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: EDUKACJA POLONISTYCZNA – trudności w opanowaniu techniki czytania tj.: głoskowanie, sylabizowanie, przekręcanie wyrazów, domyślanie się, wolne lub nierówne tempo, pauzy, nie zwracanie uwagi na interpunkcję, – niepełne rozumienie treści tekstów i poleceń, uboższe słownictwo, – trudności w pisaniu, szczególnie ze słuchu, liczne błędy np.: mylenie z – s, d – t, k –g, – błędy w zapisywaniu zmiękczeń, głosek i – j, – błędy w zapisywaniu głosek nosowych ą – om, ę – em, – opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab, – błędy gramatyczne w wypowiedziach ustnych i pisemnych, – trudności w formułowaniu wypowiedzi pisemnych na określony temat, – trudności w uczeniu się ze słuchu na lekcji, zapamiętywaniu, rozumieniu poleceń złożonych, instrukcji, – trudności z zapamiętaniem liter alfabetu, mylenie liter podobnych kształtem l – t – ł, – mylenie liter zbliżonych kształtem, lecz inaczej ułożonych w przestrzeni b – d – g – p, w – m, – opuszczanie drobnych elementów graficznych liter (kropki, kreski), – błędy w przepisywaniu i pisaniu z pamięci, – nieprawidłowe trzymanie przyborów do pisania, – wolne tempo pisania, męczliwość ręki, – niekształtne litery, nieprawidłowe łączenia –                                 EDUKACJA MATEMATYCZNA   – nieprawidłowe odczytywanie treści zadań tekstowych, – niepełne rozumienie treści zadań, poleceń, – trudności z wykonywaniem działań w pamięci, bez pomocy kartki, – problemy z zapamiętywaniem reguł, definicji, tabliczki mnożenia, – błędne zapisywanie i odczytywanie liczb wielocyfrowych (z wieloma zerami ) – przestawianie cyfr (np. 56 – 65), – nieprawidłowa organizacja przestrzenna zapisu działań matematycznych, przekształcania wzorów, – mylenie znaków działań, odwrotne zapisywanie znaków nierówności, – trudności z zadaniami angażującymi wyobraźnię przestrzenną w geometrii, – niski poziom graficzny rysunków.                                                                       EDUKACJA ARTYSTYCZNA, RUCHOWA     – trudności z czytaniem nut, odtwarzaniem rytmu, śpiewaniem, tańczeniem, – trudności z rysowaniem (rysunek schematyczny, uproszczony) i organizacją przestrzenną prac plastycznych, – obniżony poziom wykonania prac plastycznych i technicznych (dobra własna inwencja twórcza i wyobraźnia), – mylenie prawej i lewej strony, – trudności z opanowaniem układów gimnastycznych (sekwencje ruchowe zorganizowane w czasie i przestrzeni), – trudności w bieganiu, ćwiczeniach równoważnych, – trudności w opanowaniu gier wymagających użycia piłki (siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, itp.), – niechęć do uprawiania sportów wymagających dobrego poczucia równowagi – zawsze uwzględniać trudności ucznia, – w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie, – dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi krokami, – nie zmuszać na siłę do śpiewania, czy wykonywania ćwiczeń sprawiających uczniowi trudność, – dawać więcej czasu na opanowanie danej umiejętności, cierpliwie udzielać instruktażu, – nie krytykować, nie oceniać negatywnie wobec klasy, – podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć w materiały, niezbędne pomoce itp., – włączać do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse.   – naukę tabliczki mnożenia, definicji, wzorów rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać, – materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje, – nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany, – w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek, odczytać zadania, – w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań, – można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania, – uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr,   – nie wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na nich sprawdzać technikę czytania, – dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu, – czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, pozwalać na korzystanie z książek „mówionych”, – raczej nie angażować do konkursów czytania, – uwzględniać trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, dawać więcej czasu, instruować lub zalecać przeczytanie tekstu wcześniej w domu, – ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac, – dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu trudniejszych wyrazów, które wystąpią w dyktandzie; można też dawać teksty z lukami lub pisanie z pamięci, – dyktanda sprawdzające można organizować indywidualnie, – błędów nie omawiać wobec całej klasy,     – naukę tabliczki mnożenia, definicji, wzorów rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać, – materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje, – nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, przygotować wcześniej zapowiedzią, że uczeń będzie pytany, – w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek, odczytać zadania, – w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań, – można też dać uczniowi do rozwiązania w domu podobne zadania, – uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr,                                                                     – zawsze uwzględniać trudności ucznia, – w miarę możliwości pomagać, wspierać, dodatkowo instruować, naprowadzać, pokazywać na przykładzie, – dzielić dane zadanie na etapy i zachęcać do wykonywania malutkimi krokami, – nie zmuszać na siłę do śpiewania, czy wykonywania ćwiczeń sprawiających uczniowi trudność, – dawać więcej czasu na opanowanie danej umiejętności, cierpliwie udzielać instruktażu, – nie krytykować, nie oceniać negatywnie wobec klasy, – podczas oceniania brać przede wszystkim pod uwagę stosunek ucznia do przedmiotu, jego chęci, wysiłek, przygotowanie do zajęć w materiały, niezbędne pomoce itp., – włączać do rywalizacji tylko tam, gdzie uczeń ma szanse.   Uczeń z zaburzeniami zachowania, nadpobudliwością psychoruchową oraz zaburzeniami koncentracji uwagi   Zaburzenia zachowania mają złożone uwarunkowania i mogą być wynikiem interakcji czynników środowiskowych (dysfunkcje środowiska wychowawczego, a w szczególności problem krzywdzenia dziecka) a także biologicznych (dysfunkcje układu nerwowego). Także indywidualne wyposażenie dziecka, w szczególności jego cechy temperamentalne mogą mieć znaczenie dla powstawania tego typu zaburzeń.   Zespół nadpobudliwości psychoruchowej Odrębną grupę stanowią dzieci, których zachowanie znacznie bardziej odbiega od normy. Oprócz takich objawów, jak trudności z koncentracją uwagi, nadaktywność ruchowa i impulsywność, występują u nich klinicznie stwierdzone objawy w postaci zespołu ADHD.   Trudności dziecka w funkcjonowaniu szkolnym:   Zapominanie lub mylenie poleceń nauczyciela odnoszących się do wykonywania konkretnych działań na lekcji i w czasie innych zajęć, w tym instrukcji dotyczących pro-wadzenia obserwacji i doświadczeń przyrodniczych. Zbyt szybkie i niedokładne rozwiązywanie zadań. Trudności w porządkowaniu i logicznym przedstawianiu dłuższych wypowiedzi ustnych lub pisemnych. Trudności z zapamiętywaniem treści podawanych na lekcji. Trudności z wykonaniem zadań wymagających większego wysiłku. Trudności z estetycznym i systematycznym prowadzeniem notatek w zeszycie. Zapominanie, gubienie pomocy szkolnych. Impulsywne zachowania, duża ruchliwość w czasie zajęć, w tym zachowania niebezpieczne wobec rówieśników i samego siebie. Przeszkadzanie innym (zagadywanie kolegów, inicjowanie zabawy na lekcji)   Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:   Przekazywanie krótkich poleceń. Wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego. Organizacja środowiska-miejsce w pierwszej ławce, porządek, ograniczenie ilości bodźców. Angażowanie ucznia w drobne sprawy na rzecz klasy. Zezwolenie na uzgodnione formy aktywności fizycznej. Chwalenie ucznia przynajmniej raz dziennie, stwarzanie sytuacji zapewniających sukces. Pobudzanie zainteresowań ucznia, Przypominanie o regułach, przypominanie o samokontroli i sprawdzaniu.

Uczeń z chorobą przewlekłą (cukrzyca)

 

Choroba ta sprawia, że w warunkach szkolnych może dojść do sytuacji, w której dziecko źle się poczuje. Stać się tak może na skutek np. hipoglikemii, czyli niedocukrzenia. Jest to choroba przewlekła charakteryzująca się zwiększeniem stężenia glukozy we krwi
i stopniowym powstawaniem zmian w różnych narządach. U dzieci i młodzieży występuje głównie cukrzyca typu 1 - insulino zależna.

 

Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

 

• w przypadku zwiększonej absencji umożliwienie pisania sprawdzianów
  w dodatkowych terminach,
• wykorzystanie okresów lepszego stanu zdrowia do pozyskania ocen z odpowiedzi ustnych,
• zapewnienie spokojnej atmosfery pracy z uwzględnieniem problemów wynikających
  z choroby,
• traktowanie chorego dziecka jako pełnoprawnego członka klasy,
• motywowanie do kontaktów i współdziałania z innymi dziećmi,
• umożliwienie korzystania przez ucznia na lekcji ze sprzętu medycznego i leków zgodnie z zaleceniem lekarza,
• dostosowanie miejsca pracy ucznia zgodnie z wymogami lekarza (blisko drzwi lub nauczyciela),
• w przypadku dłuższej nieobecności umożliwienie zaliczenia materiału w dodatkowych terminach,
• unikanie gwałtownych zmian w codziennych czynnościach,

• stworzenie warunków do wykonywania badań na terenie szkoły,
• zwiększenie wiedzy nauczycieli uczących w danej klasie na temat choroby, objawów, problemów i zasad interwencji,
• dostosowanie zakresu dopuszczalnego wysiłku na zajęciach w-fu do możliwości
  i stanu zdrowia ucznia,
• pomoc pielęgniarki w interpretowaniu wyników gleukometru

• możliwość spożywania posiłków i napojów podczas zajęć oraz sprawdzianów,

• wymiana informacji na temat samopoczucia dziecka między rodzicami
  i nauczycielami,

 

 

 

 

 

 

 

 

OPISOWA  OCENA  UCZNIA

PO PIERWSZYM  ETAPIE KSZTAŁCENIA

 

 

Poziom doskonały – uczeń zdolny

 

Uczeń wypowiada się samorzutnie w uporządkowanej formie na zadany temat. Posiada bogaty zasób słownictwa. Poprawnie stosuje formy gramatyczne. Udziela odpowiedzi na pytania pełnymi zdaniami. Uzasadnia swoje zdanie. Bez problemu wyróżnia rodzaje zdań. Wyodrębnia poznane części mowy. Zachowuje czujność ortograficzną. Potrafi napisać: list, życzenia i zaproszenie. Czyta płynnie i wyraziście. Liczy biegle w zakresie 1000, sprawnie dodając i odejmując liczby. Mnoży i dzieli w zakresie 100. Samodzielnie rozwiązuje złożone zadania tekstowe. Posiada bardzo bogatą wiedzę o otaczającym środowisku. Pomysłowo
i estetycznie wykonuje prace plastyczne. Śpiewa piosenki oraz gra na flażolecie poznane melodie. Chętnie uczestniczy w grach i zabawach sportowych. Biegle korzysta z komputera obsługując programy, tworząc teksty, rysunki i korzystając z informacji zamieszczonych
w Internecie.

 

Uczeń zagrożony ryzykiem dysleksji

 

Uczeń wypowiada się na zadany temat, buduje proste zdania. Odtwarza
z pamięci wiersze i teksty piosenek. Czyta wolno i rozumie proste teksty przeznaczone dla dzieci. Wyszukuje w tekście najważniejsze informacje zgodnie z poleceniem. Czyta głośno, nie zawsze uwzględnia interpunkcję. Podejmuje próby wyszukiwania w tekście rzeczowników, czasowników i przymiotników. Pisze krótkie wypowiedzi jak opis, życzenia
i opowiadanie. Wykonuje działania na liczbach:

- dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100,

- mnoży i dzieli liczby w zakresie 100,

- potrafi rozwiązać proste zadanie tekstowe,

- rozpoznaje godziny i minuty na zegarze w systemie 12 godzinnym,

- posługuje się jednostkami miar i wag, oraz obliczeniami pieniężnymi.

Chętnie wykonuje powierzone zadania, przestrzega zasad bezpieczeństwa. Współpracuje
w grupie rówieśników. Posiada ogólną wiedzę o otaczającym środowisku społecznym
i przyrodniczym, a zdobyte wiadomości i umiejętności potrafi wykorzystać w praktyce. Zna tekst piosenek i ich melodie po długotrwałym powtarzaniu. Chętnie uczestniczy w grach
i zabawach sportowych. Biegle korzysta z komputera obsługując programy, tworząc teksty, rysunki i korzystając z informacji zamieszczonych w Internecie.

 

Poziom minimalny

 

Uczeń wypowiada się niechętnie. Ma bardzo ubogi zasób słownictwa. Odpowiada na pytania tylko pojedynczymi słowami lub monosylabami. Nie jest pewny swoich odpowiedzi, nawet gdy są one prawidłowe. Czeka na wsparcie, dodatkowe wyjaśnienia, powtórzenie pytania. Czyta sylabami/głoskując. Nie rozumie przeczytanego tekstu. Niechętnie podejmuje próby czytania tekstu. Liczy bardzo wolno, na konkretach, w zakresie 1000.  Nie potrafi samodzielnie rozwiązać prostych  zadań tekstowych.  Nie radzi sobie z mnożeniem
i dzieleniem. Posiada ubogą wiedzę o otaczającym środowisku. Prace plastyczne wykonuje niestarannie, często ich nie kończy. Szybko się zniechęca. Niechętnie uczestniczy w grach
i zabawach ruchowych. Wymaga pomocy w zakresie obsługi komputera. 

 

 

Opracowane przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej
w Szkole Podstawowej nr 205 im. Św.  Jadwigi Królowej Polski w Łodzi